Szkoła Podstawowa im. Królowej Jadwigi w Dębinie witamy na naszej stronie internetowej

Krótka biografia Świętej Królowej Jadwigi

Jadwiga Andegaweńska urodziła się między 3 października 1373 r. a 18 lutego 1374 r. w Budzie.  Była córką Ludwika Węgierskiego, króla Polski i Litwy oraz Elżbiety Bośniaczki.

 

Jadwigę od dzieciństwa przygotowywano do pełnienia roli królowej poprzez wykształcenie. Pobyt w środowisku kulturalnym dworu w Budzie sprawił, że Jadwiga posiadła umiejętność czytania, znajomość języków obcych, zamiłowanie do lektury, muzyki, sztuki i nauki.

15 czerwca 1378 r. została zaręczona z Wilhelmem z dynastii Habsburgów. Odbyła się nawet ceremonia zaręczyn mających charakter formalnego ślubu między dziećmi. Nie był to jednak kontrakt nierozerwalny. Podpisano zobowiązanie, że strona, która zerwałaby zaręczyny, wypłaci drugiej stronie 200 000 florenów w złocie.

Po śmierci króla Polski, Ludwika Węgierskiego, na zjeździe rycerstwa w Radomsku

25 listopada 1382 r. postanowiono obrać jedną z jego córek na króla Polski.  W odpowiedzi na tę uchwałę wdowa po królu, Elżbieta Bośniaczka, wysłała na zwołany 26 lutego 1383 r. zjazd w Sieradzu, uroczyste oświadczenie z przyrzeczeniem przysłania młodszej córki, Jadwigi, celem dokonania aktu koronacji.

13 października 1384 r. Jadwiga przybyła z Węgier do Polski, na Wawel, mając zaledwie 10 lat. 16 października tegoż roku w Krakowie została koronowana przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Bodzantę na króla Polski. Wobec jej małoletniości ster rządów w państwie dzierżyli możnowładcy małopolscy, pozostający w kontakcie z jej matką, Elżbietą Bośniaczką – jednak nie powołano regenta, ponieważ, jak pisze Jan Długosz:

„Wszystko, co mówiła lub czyniła, znamionowało sędziwego wieku powagę.”

 

Panowie krakowscy, chcąc związać Polskę z Litwą, wybrali na męża Jadwigi wielkiego księcia litewskiego, Jagiełłę, który miał przyjąć chrzest razem ze swoim państwem.

1 stycznia 1386 r. w Wołkowysku panowie polscy oznajmili Jagielle, że Jadwiga zgodziła się zostać jego żoną. Królowa odwołała publicznie swoje zaręczyny z Wilhelmem. Jagiełło przybył do Krakowa, gdzie 15 lutego 1386 r. przyjął chrzest. 18 lutego tegoż roku Jadwiga i Jagiełło uroczyście zawarli związek małżeński w katedrze na Wawelu. Dwa tygodnie później, 4 marca, w katedrze wawelskiej odbyła się uroczysta koronacja Władysława Jagiełły na króla Polski.

 

Władysław II Jagiełło rozpoczął współrządy z Jadwigą Andegaweńską w 1386 roku, po zawarciu unii w Krewie i swoim ślubie z królową Polski. Jadwiga, jako król Polski, była formalnie równorzędnym władcą, co czyniło ich współpracę unikalnym przypadkiem w historii monarchii europejskiej. Współrządy te skoncentrowały się na zacieśnieniu unii polsko -litewskiej oraz wzmocnieniu obu państw wobec zagrożeń zewnętrznych, przede wszystkim ze strony Zakonu Krzyżackiego. Wspólnie przeprowadzili chrystianizację Litwy w 1387 r., co miało kluczowe znaczenie dla integracji Litwy z Polską. Dzięki wysiłkom Królowej Litwa, jeden z ostatnich pogańskich państw w Europie, stała się częścią chrześcijańskiej wspólnoty.

Jadwiga angażowała się w sprawy kultury, edukacji i religii, podczas gdy Jagiełło odpowiadał za kwestie militarne i polityczne. Ich współpraca doprowadziła do reform administracyjnych oraz rozwoju unii personalnej między Polską a Litwą. Po śmierci Jadwigi w 1399 roku Jagiełło kontynuował politykę zapoczątkowaną w czasie ich wspólnych rządów, które uznaje się za fundament potęgi Jagiellonów w Europie Środkowo-Wschodniej.

 

Na swoim dworze Jadwiga skupiła elitę intelektualną Polski. Zleciła pierwsze w historii Polski tłumaczenie Księgi Psalmów na język polski (zachował się po dziś dzień egzemplarz tego dzieła znany jako Psałterz floriański). Przyczyniła się do rozwoju edukacji w Polsce. W 1397 r. założyła bursę dla polskich i litewskich studentów przy Uniwersytecie Karola w Pradze. W tym też roku uzyskała zgodę papieża  na utworzenie fakultetu teologii na Akademii Krakowskiej. Dzięki jej funduszom i wsparciu ( w testamencie zapisała swój majątek Akademii Krakowskiej), uczelnia ta stała się ważnym centrum naukowym i kulturalnym w Europie, przyciągając studentów z całego kontynentu.

Według zapisów kronikarzy Święta Jadwiga uprawiała surowe umartwienia. Jej kierownikiem duchowym był krakowski dominikanin Henryk Bitterfeld, autor traktatu O Komunii świętej i traktatu ascetyczno-mistycznego napisanego specjalnie dla Jadwigi. W swym życiu harmonijnie łączyła kontemplację z działalnością praktyczną, co wyraziła również w nawiązującym do Ewangelii symbolu dwóch przeplatających się liter MM (Maria i Marta), który poleciła umieścić na ścianach swej komnaty, a chcąc, by chwała Boża nieustannie rozbrzmiewała w katedrze wawelskiej, założyła i zapewniła utrzymanie Kolegium Psałterzystów, którzy dzień i noc śpiewali psalmy przed Najświętszym Sakramentem. Ufundowała również i częściowo własnoręcznie wyhaftowała racjonał – drogocenną szatę liturgiczną dla biskupów krakowskich, zachowaną po dziś dzień, używaną podczas największych uroczystości.

Jadwiga prowadziła szeroką działalność charytatywną – ufundowała szpital w Bieczu, uposażyła szpitale w Sandomierzu i Sączu oraz otoczyła opieką liczne inne szpitale miejskie i klasztorne, w tym szpital św. Jadwigi Śląskiej w Krakowie. Wykazywała wrażliwość nie tylko na biedę materialną, ale stawała również w obronie ludzkiej godności: do króla Władysława Jagiełły, kompensującego pieniędzmi krzywdę chłopów, miała powiedzieć: „A któż im łzy powróci?”.

 

22 czerwca 1399 r. urodziła córkę Elżbietę Bonifację, która zmarła 13 lipca 1399 r.. Królowa Jadwiga zmarła cztery dni później. Pochowana została w katedrze wawelskiej 19 lipca tegoż roku.  Podczas jej pogrzebu Stanisław ze Skalbmierza, rektor Akademii Krakowskiej, powiedział m.in.

"Królowa była ozdobą kleru, rosą dla biednego, kolumną Kościoła, łaskawością dla dostojników, czułą opiekunką obywateli, matką biednych, ucieczką nędzarzy, obrończynią sierot, kotwicą słabych, opiekunką wszystkich poddanych."

 

Jadwiga Andegaweńska została kanonizowana przez papieża Jana Pawła II 8 czerwca 1997 r.  podczas Mszy świętej sprawowanej na krakowskich Błoniach, w obecności ponad miliona ludzi. Była to pierwsza w dziejach kanonizacja na ziemi polskiej. Podczas homilii papież powiedział m. in.:

„Najgłębszym rysem jej krótkiego życia, a zarazem miarą jej wielkości, jest duch służby. Swoją pozycję społeczną, swoje talenty, całe swoje życie prywatne całkowicie oddała na służbę Chrystusa, a gdy przypadło jej w udziale zadanie królowania, oddała swe życie również na służbę powierzonego jej ludu.”